"Bouwen zonder impact blijft een paradox"

Volgens Lode Lefevre, projectingenieur sustainable design bij Sweco, is de term net-zero in de praktijk erg vaag. Het net-zero idee komt uit de energiewereld zegt Lode Lefevre: "evenveel energie verbruiken als je zelf produceert – maar niet noodzakelijk op hetzelfde moment, dat wordt bedoeld met zero."  

Alles staat en valt met goede definities en bij de hantering van een begrip als net-zero bouwen, of broertjes en zusjes als koolstoofneutraal bouwen en aanverwanten, is het zaak zeker te zijn dat iedereen over hetzelfde praat. Bovendien, zelfs als we heel correct de carbon footprint van bijvoorbeeld een materiaal zouden kunnen bepalen, ingebed en operationeel, weten we nooit precies wat er binnen enkele tientallen jaren mee zal gebeuren. En als we de impact mogen compenseren ('offsetting'), denk aan het planten van bomen, hoe berekenen we dan de langetermijnimpact van die bomen? Over welke CO2 hebben we het?

Energiebuffering is essentieel voor echte net-zero, zegt Lode Lefevre in de Sweco-paper. “Gridcongestie is op dit moment een van de grootste problemen. We rekenen nog altijd op het net om energie op en af te halen, maar dat systeem kraakt. Willen we echt naar zero, dan moeten we evolueren naar meer energie-autonome gebouwen, met buffering als essentieel onderdeel.”

Die buffering past binnen wat hij nog altijd ziet als een waardevol kader: de Trias Energetica, ook een fundament binnen de passiefbouwprincipes. “Eerst de energievraag beperken, dan duurzaam opwekken, en ten slotte efficiënt gebruiken. Dat derde punt krijgt vandaag te weinig aandacht. Zonder buffering blijven we afhankelijk van een net dat steeds meer onder druk komt.”

Trias Circularia

Dan is er nog de impact van het materialengebruik en bijbehorende koolstofimpact, waarin vooral staal en cement grote boosdoeners zijn. Hier presenteert het Sweco-dossier de Trias Circularia: "Dat vertrekt vanuit een duidelijke logica: zo min mogelijk materiaal gebruiken, vervolgens kiezen voor hergebruik of gerecycleerde of laag-impact materialen, en ten slotte zorgen voor efficiënt gebruik over de volledige levensduur."

Voor Sweco en Lode Lefevre is impactloos bouwen een illusie: “Zolang we onze definities vaag houden, blijven we discussiëren zonder oplossing. Als je de lat echt op zero legt, moet je durven erkennen dat bouwen altijd een impact heeft. En net dat besef is het begin van echte duurzaamheid.”

Meer informatie: