Sufficiëntie: van beleidsvisie naar bouwpraktijk
Sufficiëntie - naast efficiëntie en hernieuwbaarheid – in ruimte-, materiaal- en energiegebruik is een volwaardige strategie om op haalbare wijze écht low carbon te bouwen. De sufficiënte aanpak vindt steeds meer weerklank in beleidskaders voor duurzaam én betaalbaar bouwen.
's Ochtends inspireert de internationale lineup van Pixii je met kennis en strategieën om sufficiënt bouwbeleid op poten te zetten. Na de lunch ontdek je dankzij de sprekers van Kamp C hoe een doordachte ontwerpaanpak een impact kan hebben op onder andere het verlagen van de energievraag.
Desondanks blijft sufficiëntie een onderbelicht topic in het gros van de gesprekken die vandaag worden gevoerd in de bouwwereld, en dat zien we graag anders!
Op de Expert Day van 7 oktober, “Naar een sufficiënte herstelarchitectuur”, gaven we het podium aan sufficiëntie-pioniers uit de praktijk, die met hun projecten - stuk voor stuk voorbeelden van zorgzaam herstel - bottom-up de transitie aanwakkeren. Maar tegenwoordig vinden we ook in beleidsadviezen steeds vaker verwijzingen naar sufficiëntie als onmisbare strategie, en dit op verschillende beleidsniveaus.
“Welke instrumenten leveren nieuw onderzoek over sufficiëntie in ruimte-, materiaal- en energiegebruik?”
“Volstaan de huidige beleidskaders als we sufficiëntie deel willen laten zijn van de toekomstige standaardbouwpraktijk?”
“Welke ondersteuning hebben we van overheden nodig om een succesvol sufficiëntiebeleid waar te maken op grote schaal?”
Op deze en andere vragen formuleren we een antwoord tijdens deze Expert Day, met boeiende presentaties van internationale experten die ons inspireren om out of the box te denken. We geven uiteraard de nodige ruimte voor interactie met jullie, geëngageerde (niet-)bouwers van vandaag en morgen!
Onze sprekers
08:30 Onthaal met koffie
09:00 Introductie Pixii
09:15 Introductie UHasselt & archipelago
09:30 Sonja Leyvraz (European Environmental Bureau)
Sonja Leyvraz (European Environmental Bureau): The EEB is Europe’s largest network of environmental citizens’ organisations with over 190 member organisations in 41 countries. Policy Officer on Circular Economy Sonja Leyvraz explains why sufficiency policies for the built environment hold the keys to unlocking many European and global challenges. If done right, they can pave the way to ensure decent living for all, respect planetary boundaries, encourage innovation and decarbonise the built environment.
10:15 Zsolt Toth (Buildings Performance Institute Europe)
Zsolt Toth, expert at the Buildings Performance Institute Europe (BPIE), shows with a recent study how making smart use of and repurposing existing buildings can lead to huge CO₂ savings, reduce the use of raw materials, and at the same time provide affordable housing solutions. With concrete examples from several European countries, he illustrates that sufficiency in the building sector is not just a climate strategy, but also brings social and economic benefits. In this way, BPIE offers policymakers practical tools to put sufficiency at the heart of construction and climate policies.
11:00 Pauze
11:15 Yves Marignac (négaWatt)
Since 2001, the French non-profit négaWatt has been promoting energy sufficiency (sobriété énergétique) as a key part of the energy transition, through scenarios and practical measures that have also influenced national policy in France. At the European level, négaWatt works on transition scenarios, manifestos, and projects to firmly embed sufficiency in EU policies. This way, négaWatt positions sufficiency as an essential pillar of the energy transition, alongside efficiency and renewable energy.
12:00 Joost Declercq (archipelago architects) & Jennifer Timmermans (Leefmilieu Brussel)
Joost Declercq en Jennifer Timmermans geven een toelichting over hoe je de nieuwste GRO kan inzetten als een effectieve duurzaamheidsmeter, waarin sufficiëntie als één van de leidmotieven geldt. Met nieuwe thema’s zoals Climate Responsive Design (minimale netto-energievraag) en Circulair Ontwerp (kwantificeren van aanpasbaarheid) stimuleert GRO fundamenteel duurzame keuzes, van concept tot uitvoering. Zo focussen we niet enkel op technologische oplossingen, maar ook op het beperken van de vraag naar hulpbronnen (energie, materialen, ruimte), wat de kern is van sufficiëntie.
12:45 Einde Expert Day
IMPACT VANAF ONTWERP - elke vierkante meter telt!
In deze namiddagsessie focust Kamp C op eenvoudige ontwerpstrategieën om op een (techniek)zuinige manier een comfortabel binnenklimaat te bereiken.
De sprekers tonen aan de hand van concrete voorbeelden hoe zij omgaan met deze zuinigheid (sufficiëntie) binnen een integrale ontwerpaanpak, met als doel de totale impact van het gebouw te beperken. (Alle details over dit event)
12:45 Onthaal met lunch
13:30 Introductie door ROOILIJN Architectuur
Een introductie door het ontwerpteam achter de renovatie van Vonk. Tijdens deze talk ontdek je hoe sufficiëntie en efficiëntie centraal staan tijdens dit project. In het gebouw zullen biocirculaire materialen tot leven komen. De innovatieve materialen vormen niet alleen de basis van de renovatie zelf, maar spelen ook een centrale rol in de beleving en ervaring van bezoekers. Het gerenoveerde gebouw zal fungeren als een dynamisch platform, waar circulaire bouwprincipes niet enkel worden toegepast, maar ook actief worden gedemonstreerd.
13:50 Prof. Nathan Van Den Bossche (Universiteit Gent)
Professor Nathan Van Den Bossche is hoofddocent bouwtechniek aan de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur van Universiteit Gent. Daarnaast was hij een tijd aan de slag bij Bureau Bouwtechniek, heeft hij een periode in Canada voor de National Research Council gewerkt, en was hij een jaar gastprof aan Politecnico di Milano. Hij doceert verschillende vakken rond bouwtechniek in de opleidng ingenieur-architect, en na het behalen van een bachelor en master in real estate doceert hij ook projectontwikkeling. Zijn onderzoek focust op vochtproblemen, renovatie, en vastgoed. Hij is ook actief bij Rots vzw rond sociale renovaties.
14:30 Pauze
14:45 Karibu Architecture
Karibu Architecture is een architectuurbureau met een focus op ecologische en circulaire architectuur. Om de bouwsector maximaal in een circulaire economie te krijgen, denkt Karibu van bij de start mee hoe we enerzijds kwalitatieve, bestaande materialen maximaal kunnen behouden en in situ kunnen hergebruiken en hoe we anderzijds nieuwe ecologische en gezonde materialen en aanpasbare technieken gebruiken in onze projecten. Daarnaast begeleidt Karibu bedrijven met duurzame strategieën op lange termijn en helpt deze bedrijven met duurzame materialen en flexibele ontwerpen, aanpasbaar op lange termijn.
15:30 Ad Kil (RO&AD Architecten)
RO&AD Architecten is een architectenbureau dat zowel ontwerpt op gebouwniveau als op systeemniveau. Een gebouw is altijd onderdeel van een ecosysteem. Dit kan een sociaal, economisch, cultureel of ecologisch ecosysteem zijn. Wij houden rekening met de plaats van het ontwerp in het ecosysteem, en proberen het met zoveel mogelijk tentakels te verbinden met dat systeem. Zo krijg je altijd een duurzaam gebouw dat waarde vermeerdert en in de loop van de tijd het systeem rijker maakt. En bovendien wordt het er ook nog mooier en leuker van.
16:30 Netwerkgedeelte met demotentoonstelling
Na het inhoudelijke programma is er tijd om te netwerken met gelijkgestemden uit de bouw- en energiesector. Maak kennis met starters en groeibedrijven die hun innovaties voorstellen, en ontdek in de demotentoonstelling een inspirerend aanbod van circulaire en biogebaseerde bouwmaterialen en systemen.
17:30 Einde
Praktisch
Datum en tijdstip
Dinsdag 18 november 2025
Locatie
Provinciehuis Antwerpen
Koningin Elisabethlei 22
2018 Antwerpen
Route berekenen >>
Vrije permanente vorming VEKA
De voormiddag van dit programma zal worden aangevraagd bij het VEKA als vrije permanente vorming voor EPB-verslaggevers.
Kostprijs (vrijgesteld van btw)
| Prijs | KMO-portefeuille | ||
|---|---|---|---|
| Standaard | €189 | ✔ | |
| Pixii-leden Lid worden? |
€149 | ✔ | |
| AiNB-leden | €170 | ✔ | |
| Student | €30 | ✘ | |
| Leerkrachten secundair | Gratis via Constructiv |
✘ |
kmo-portefeuille
Selecteer bij je aangifte van deze opleiding het thema 'duurzaamheid – energie-efficiëntie’ en geniet van een verhoogd steunpercentage! Kleine ondernemingen krijgen 45% steun, middelgrote ondernemingen krijgen 35% steun via de kmo-portefeuille.
Premie vrije beroepen
Werkgevers of werknemers uit PC336 (vrije beroepen waaronder architecten) ontvangen via Liberform een premie van €60 per dag of €30 per halve dag opleiding.
Cursusvoorwaarden
Klik verder voor meer informatie over de cursusvoorwaarden.