Pixii

In de bouwkunde verwijzen λD, RD en U naar warmtegeleiding en isolatie van bouwmaterialen of constructies.

Carbon farming, of in het Nederlands "koolstoflandbouw", is een manier van landbouw waarbij technieken worden toegepast om koolstofdioxide (CO₂) uit de atmosfeer op te nemen en vast te leggen in planten en vooral in de bodem.

Een Ingrijpende Energetische Renovatie (IER) in Vlaanderen is een renovatie waarbij de energieprestaties van een gebouw aanzienlijk verbeterd worden.

In de koeling van gebouwen wordt adiabatische koeling toegepast in verdampingskoelsystemen. Dit werkt door warme buitenlucht langs natte oppervlakken te leiden, waardoor water verdampt en de lucht afkoelt voordat deze het gebouw binnenkomt.

Hogetemperatuurkoeling (HTK) is een koeltechniek waarbij relatief hoge koelwatertemperaturen worden gebruikt, meestal tussen de 16 en 20°C, in plaats van de traditionele lage temperaturen rond 6-7°C.

Lagetemperatuurverwarming (LTV) is een verwarmingssysteem dat werkt met een watertemperatuur van maximaal 55°C, in plaats van de traditionele hoge temperatuur van 70-90°C.

Een renovatiemasterplan is een strategisch plan dat de stappen en fasen van een grootschalige renovatie beschrijft. Het omvat een grondige analyse van de huidige staat van een gebouw of infrastructuur, de gewenste eindtoestand en de nodige ingrepen om dat doel te bereiken.

Een optopping in de bouw is het toevoegen van één of meerdere extra verdiepingen op een bestaand gebouw. Dit wordt vaak gedaan om extra woon- of kantoorruimte te creëren zonder nieuwbouw te hoeven plegen.

Circulair bouwen (circular construction) is een benadering van bouwen waarbij het doel is om de levenscyclus van een gebouw te verlengen en de ecologische voetafdruk te verkleinen.

Een energiepositieve wijk is een wijk die meer energie opwekt dan deze verbruikt.

Een warmtenet is een systeem waarbij warmte, meestal in de vorm van warm water of stoom, centraal wordt opgewekt en via geïsoleerde leidingen naar meerdere gebouwen of huizen wordt vervoerd. Dit netwerk wordt vaak ingezet in stedelijke gebieden en industriële complexen.

EU Level(s) is een vrijwillig Europees raamwerk dat helpt bij het meten en beoordelen van de milieuprestaties van gebouwen gedurende hun hele levenscyclus.

DGNB (Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen) is een Duits duurzaamheidskeurmerk voor gebouwen, infrastructuur en stadsontwikkeling. Het is ontwikkeld door de Duitse Raad voor Duurzaam Bouwen.

Het hitte-eilandeffect in de bouw verwijst naar het fenomeen waarbij stedelijke gebieden aanzienlijk warmer worden dan het omringende platteland. Dit wordt veroorzaakt door de manier waarop bebouwde omgevingen warmte absorberen, vasthouden en weer uitstralen.

Een carbon sink in de bouwcontext verwijst naar materialen of ontwerpen die actief CO₂ uit de atmosfeer opnemen en opslaan, waardoor ze bijdragen aan het verminderen van de totale koolstofvoetafdruk van een gebouw. Dit kan op verschillende manieren gebeuren.

Carbon Capture & Storage (CCS) in de bouw verwijst naar technologieën en strategieën die gericht zijn op het afvangen, opslaan en soms hergebruiken van CO₂ die vrijkomt tijdens bouwprocessen en materiaalproductie. Dit kan op verschillende manieren worden toegepast.

Carbon offsetting in de bouwwereld verwijst naar het compenseren van de CO₂-uitstoot die vrijkomt tijdens de bouw, het onderhoud en de sloop van gebouwen en infrastructuur.

PHPP en EnerPHit zijn beide termen die worden gebruikt in de context van passiefhuisbouw (Passivhaus) en energiezuinige woning- en gebouwontwerpen.

TOTEM is een hulpmiddel dat bouwprofessionals helpt bij het evalueren van de ecologische impact van bouwmaterialen en -systemen, met als doel duurzamere en milieuvriendelijkere gebouwen te creëren.

Een Bijna Energie Neutraal Gebouw (BENG) is een gebouw dat voldoet aan strikte energie-eisen om zo min mogelijk energie te verbruiken en de resterende energiebehoefte op een duurzame manier te dekken.

Het M-peil is een maatstaf voor de energieprestatie van een gebouw en speelt een belangrijke rol in de naleving van de Belgische energie-efficiëntienormen voor de bouwsector.

De Trias Energetica en de Penta Energetica zijn beide modellen die gebruikt worden om energieverbruik te verminderen en duurzame energieoplossingen te bevorderen, maar ze verschillen in hun benadering en focus.

De Living Building Challenge (LBC) is een van de meest rigoureuze duurzaamheidsstandaarden voor gebouwen, ontwikkeld door het International Living Future Institute (ILFI).

Zero Carbon Certification is een certificeringssysteem dat aantoont dat een gebouw, product of organisatie geen netto CO₂-uitstoot veroorzaakt tijdens zijn levensduur of werking.

De Icebox Challenge is een publieksvriendelijk experiment dat wordt gebruikt om de energie-efficiëntie van passiefhuizen te demonstreren.

Koolstofequivalenten (CO₂e) zijn een meeteenheid die wordt gebruikt om de impact van verschillende broeikasgassen op klimaatverandering uit te drukken in termen van koolstofdioxide (CO₂).

De koolstofvoetafdruk is de totale hoeveelheid broeikasgassen, uitgedrukt in CO₂-equivalenten, die direct en indirect wordt uitgestoten door een persoon, organisatie, product of activiteit.

Parallel Strand Lumber (PSL) en Laminated Strand Lumber (LSL) zijn beide soorten engineered wood (verlijmd hout) die worden geproduceerd door houtstrengen of -vezels met lijm samen te persen, maar ze verschillen in structuur en toepassingen.

Nail Laminated Timber (NLT) is een massief houtbouwmateriaal dat wordt gemaakt door houten planken (meestal van naaldhout zoals spar of den) op hun rand naast elkaar te plaatsen en mechanisch aan elkaar te bevestigen met spijkers.

In België verwijst GRO naar de "Gids Duurzame Gebouwen" (of "GRO-duurzaamheidsmeter"), een duurzaamheidskader dat wordt gebruikt in de bouwsector.

Een broeikasgas is een gas in de atmosfeer dat warmte vasthoudt en zo bijdraagt aan het broeikaseffect. Dit effect zorgt ervoor dat de warmte van de zon deels wordt vastgehouden, waardoor de temperatuur op aarde stijgt.

BENOveren staat voor 'beter renoveren'. Met hogere ambities op het vlak van energieprestaties en met de diverse renovatiestappen in de meest logische volgorde.

Whole Life Carbon Building (WLCB) verwijst naar de totale koolstofuitstoot die gepaard gaat met de levenscyclus van een gebouw. Dit omvat alle emissies van de winning van grondstoffen tot de sloop en afvalverwerking.

Embodied carbon, upfront carbon, ingebedde koolstof, materiaalgebonden koolstof, operationele koolstof, aanvangskoolstof, initiële koolstof of CO2

Een boorveld of BEO-veld (Bodem Energie Opslag-veld) is een systeem dat wordt gebruikt voor duurzame verwarming en koeling van gebouwen door gebruik te maken van de thermische energie die opgeslagen is in de bodem. Het wordt vaak ingezet in de context van geothermische energie en bodemenergie.

Natuurinclusief bouwen is een manier van ontwerpen en bouwen waarbij rekening wordt gehouden met de natuur en biodiversiteit.

Koolstofbewust betekent dat er bij keuzes en processen rekening wordt gehouden met de CO₂-impact en dat er actief wordt gestreefd naar het verminderen van koolstofuitstoot. Dit kan betrekking hebben op verschillende sectoren, zoals de bouw, industrie, transport en consumptie.

Koolstofnegatief en koolstofpositief bouwen verwijzen naar de mate waarin een gebouw bijdraagt aan of juist helpt bij het verminderen van CO₂-uitstoot gedurende de hele levenscyclus.

De koolstofkringloop is het natuurlijke proces waarin koolstof door de aarde, atmosfeer, oceanen en levende organismen beweegt. Dit proces speelt een cruciale rol in het klimaat en het leven op aarde.

Een thermisch geïsoleerd buffervat dat water opslaat en verwarmt tot de gewenste temperatuur. Bij afname van warm water wordt het water automatisch aangevuld en op temperatuur gebracht.

Een woning die over een jaar gezien evenveel energie opwekt als verbruikt. Een term die met name in Nederland wordt gebruikt.

Dowel Laminated Timber (DLT) is een type massief houten bouwmateriaal dat bestaat uit een stapeling van houten planken die met houten dowels (dowelpennen) met elkaar verbonden zijn.

Geogebaseerde bouwmaterialen zijn materialen die afkomstig zijn van geologische bronnen of die gebaseerd zijn op geologische processen.

Zie biobased materialen.

Contactgeluid en luchtgeluid zijn twee verschillende soorten geluidsoverlast die vaak optreden in gebouwen en ruimtes. Ze hebben te maken met de manier waarop geluid zich door een gebouw verspreidt en hoe het wordt ervaren door de bewoners.

Akoestische ontkoppeling is een techniek die wordt gebruikt om geluidsoverdracht tussen verschillende delen van een gebouw te verminderen of te voorkomen.

Een blowerdoortest (ook wel luchtdichtheidstest genoemd) is een test die wordt uitgevoerd om de luchtdichtheid van een gebouw te meten. Het doel is om te bepalen hoeveel ongecontroleerde lucht het gebouw in of uit kan stromen, wat helpt bij het identificeren van mogelijke luchtlekken.

Faseverschuiving is een term die vaak wordt gebruikt in de thermodynamica en bouwfysica, vooral wanneer het gaat om de overdracht van warmte door materialen. Het beschrijft de vertraging van de temperatuurverandering in een materiaal ten opzichte van de tijd.

De primaire energiebehoefte in de bouw verwijst naar de totale hoeveelheid energie die nodig is om een gebouw te bouwen, te onderhouden en te gebruiken gedurende de levensduur ervan.

De rooilijn is de denkbeeldige lijn die bepaalt hoe dicht een gebouw bij de straat of perceelgrens mag worden gebouwd. Het is een belangrijk stedebouwkundig principe dat voorkomt in bouwvoorschriften en bestemmingsplannen.

Modulair bouwen is een bouwmethode waarbij een gebouw wordt samengesteld uit vooraf gefabriceerde modules. Deze modules worden in een fabriek geproduceerd en vervolgens op de bouwplaats samengevoegd.

Een bouwheer is de opdrachtgever van een bouwproject. Dit is de persoon of organisatie die een bouwproject initieert, financiert en eindverantwoordelijk is voor de uitvoering ervan.

Warmteoverdracht gebeurt op drie manieren: conductie, convectie, radiatie. We behandelen ze samen.

Houtmassiefbouw is een bouwmethode waarbij de dragende structuur volledig uit massief houten panelen bestaat.

Houtskeletbouw (HSB) is een bouwmethode waarbij de dragende structuur van een gebouw voornamelijk uit hout bestaat. Het is een lichte, duurzame en snelle manier van bouwen met veel klimaatvoordelen, met name omdat hout in zijn groeifase CO2 capteert.

Laminated Veneer Lumber (LVL) is een hoogwaardig houtproduct dat wordt gemaakt door dunne lagen houtfineer in dezelfde vezelrichting te verlijmen.

Cross-Laminated Timber (CLT) is een massief houten bouwmateriaal dat bestaat uit meerdere lagen planken die kruiselings op elkaar worden verlijmd.

EDGE is een kostenefficiënte en toegankelijke certificering die zich richt op energie- en waterbesparing. Het is minder complex dan BREEAM en LEED, waardoor het aantrekkelijk is voor ontwikkelaars in opkomende markten die snel en effectief willen verduurzamen.

De passieve benutting van zonnestraling om een gebouw te verwarmen via grote ramen op het zuiden en thermische massa. Dit minimaliseert de behoefte aan actieve verwarming.

WELL in architectuur verwijst naar de WELL Building Standard, een certificeringssysteem dat zich richt op de gezondheid en het welzijn van de gebruikers van een gebouw.

Een systeem dat warmte uit afgevoerde lucht recupereert en overdraagt aan verse binnenkomende lucht. Dit verlaagt het energieverbruik en verhoogt het thermisch comfort in een gebouw.

Een warmtewisselaar is een apparaat dat wordt gebruikt om warmte van de ene stof naar de andere over te dragen zonder dat de stoffen direct met elkaar in contact komen.

Een warmtewiel is een apparaat dat wordt gebruikt om warmte te recupereren in ventilatiesystemen, vooral in gebouwen.

Een warmtepomp is een apparaat dat energie uit de omgeving (lucht, water of bodem) haalt en deze omzet in warmte, die vervolgens gebruikt kan worden om een gebouw te verwarmen of warm water te produceren.

Typologie in architectuur verwijst naar de classificatie van gebouwen op basis van hun functie, vorm en structuur.

Het vermogen van een materiaal om warmte op te slaan en geleidelijk af te geven, waardoor temperatuurpieken worden afgevlakt. Dit draagt bij aan een stabiel en comfortabel binnenklimaat.

Een thermische brug (ook wel koudebrug genoemd) is een zwakke plek in de thermische schil van een gebouw waar ongewenst versneld warmteverlies optreedt. Dit fenomeen ontstaat door onderbrekingen in de isolatielaag of materiaalovergangen met hogere warmtegeleiding.

Sufficiëntie vormt een cruciaal maar vaak onderbelicht principe in duurzaam bouwen, gericht op het fundamenteel verminderen van grondstof- en energiebehoefte. In tegenstelling tot louter efficiëntieverbeteringen, streeft sufficiëntie naar systeemveranderingen die overconsumptie voorkomen.

In België verwijst het S-peil naar de energieprestatie van een gebouw en wordt gebruikt om de energiebehoefte voor verwarming en koeling in te schatten.

Regeneratief bouwen is een benadering waarbij niet alleen wordt gestreefd naar duurzaamheid, maar waarin ook actief wordt gewerkt aan het herstellen en verbeteren van de natuurlijke omgeving.

In de context van duurzaamheid verwijst de R-ladder naar een hiërarchisch model dat helpt om circulaire economie en duurzaam grondstoffengebruik te bevorderen.

In de architectuur verwijst het begrip "programma" naar de functionele eisen en het gebruik van een gebouw of ruimte. Het beschrijft wat een gebouw moet faciliteren en welke activiteiten erin plaatsvinden.

Een energie-efficiënt gebouw met een zeer lage energievraag voor verwarming en koeling dankzij hoge isolatie, luchtdichtheid en warmte-terugwinning.

Een gebouw met een zeer lage energiebehoefte, waarbij de benodigde energie grotendeels uit hernieuwbare bronnen wordt gehaald. Dit wordt bereikt door optimale isolatie, efficiënte installaties en een slimme gebouwschil.

De ventilatiesystemen A, B, C en D zijn de vier meest voorkomende systemen voor luchtverversing in gebouwen, elk met een eigen manier van luchttoevoer en -afvoer.

Een materialenpaspoort is een digitaal document dat gedetailleerde informatie bevat over de materialen en grondstoffen die in een gebouw of product zijn gebruikt.

De mate waarin een gebouw ongewenste luchtlekken voorkomt, uitgedrukt in n50-waarde (luchtwisselingen per uur bij een drukverschil van 50 Pascal). Een hoge luchtdichtheid voorkomt energieverlies en verbetert het binnenklimaat.

Een methode om de milieu-impact van een product of bouwmateriaal gedurende zijn gehele levensduur te evalueren. Dit helpt bij het maken van duurzame keuzes.

LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) is een internationaal erkend certificeringssysteem voor duurzame gebouwen, ontwikkeld door de U.S. Green Building Council (USGBC).

Het elimineren van bouwdetails waarlangs warmteverlies optreedt, zoals bij aansluitingen tussen muren, daken en vloeren. Dit verhoogt de energie-efficiëntie van een gebouw.

Koolstofneutraliteit betekent dat de hoeveelheid koolstofdioxide (CO₂) die wordt uitgestoten door een organisatie, persoon, product of activiteit wordt gecompenseerd door een gelijke hoeveelheid CO₂ uit de atmosfeer te verwijderen of door emissies te verminderen.

Klimaatmitigatie verwijst naar de maatregelen die worden genomen om de oorzaken van klimaatverandering te verminderen.

Klimaatadaptatie verwijst naar het aanpassen van onze omgeving, infrastructuur en levenswijze om beter bestand te zijn tegen de veranderingen in het klimaat die al plaatsvinden of die in de toekomst verwacht worden.

De eigenschap van een materiaal om vocht uit de lucht op te nemen en weer af te geven, wat bijdraagt aan een gezond binnenklimaat en vochtregulatie.

Energiebronnen zoals zonne-energie, windenergie en geothermie die onuitputtelijk en milieuvriendelijk zijn. Het gebruik hiervan vermindert de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.

Materialen die snel hernieuwbaar zijn en weinig impact hebben op het milieu, zoals bamboe, stro en hennepbeton. Ze dragen bij aan een lagere ecologische voetafdruk.

Het global warming potential (GWP) is een maat voor hoe sterk een broeikasgas bijdraagt aan de opwarming van de aarde in vergelijking met koolstofdioxide (CO₂) over een bepaalde periode, meestal 100 jaar.

Daken bedekt met vegetatie die zorgt voor isolatie en waterbuffering en bijdraagt aan biodiversiteit.

Een groenblauw netwerk is een geïntegreerd systeem van groene en blauwe elementen in de stads- of regio-omgeving die samenwerken om de natuur te versterken, het milieu te beschermen en de leefkwaliteit te verbeteren.

Systemen die licht vervuild water, zoals douche- en wastafelwater, hergebruiken voor toepassingen zoals toiletspoeling en irrigatie.

Gebruik van aardwarmte voor verwarming en koeling van gebouwen. Dit verlaagt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en verhoogt de energie-efficiëntie.

Een document dat gedetailleerde informatie bevat over de materialen, componenten en systemen van een gebouw, vaak gebruikt om hergebruik te faciliteren.

Een Environmental Product Declaration (EPD) is een gestandaardiseerd document dat de milieuprestaties van een product gedurende zijn hele levenscyclus weergeeft.

Een gebouw dat evenveel energie produceert als het verbruikt, vaak via zonnepanelen of andere hernieuwbare energiebronnen.

Gebruik van minder energie om dezelfde of betere resultaten te bereiken, vaak door betere isolatie, efficiëntere apparaten en slimme ontwerpen.

Een maatstaf voor de energie-efficiëntie van een gebouw, waarbij een lagere waarde beter is. Dit helpt bij het evalueren van de duurzaamheid van een gebouw.

Een elementenpaspoort is vergelijkbaar met een materialenpaspoort, maar richt zich specifiek op bouwdelen of elementen van een gebouw, zoals gevels, vloeren of installaties.

Het E-peil is een maatstaf voor de energieprestatie van een gebouw in België. Het geeft aan hoe energiezuinig een woning of een ander gebouw is, rekening houdend met factoren zoals isolatie, ventilatie, verwarmingssystemen en hernieuwbare energiebronnen.

Het vermogen om de behoeften van de huidige generatie te vervullen zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen.

Hoogrendementsbeglazing met drie glaslagen en gasvulling om warmteverlies te minimaliseren. Dit verhoogt het comfort en verlaagt de energiekosten.

Een bouwmethode waarbij waterdamp uit de constructie kan ontsnappen zonder schade aan te richten, wat bijdraagt aan een gezond binnenklimaat. Het voorkomt vochtophoping en schimmelvorming.

In de bouw worden dampopen, dampremmende en dampdichte schermen gebruikt om vochtregulatie binnen een constructie te beheersen.

Een circulaire ontwerpbenadering waarbij alle gebruikte materialen volledig recyclebaar of biologisch afbreekbaar zijn. Dit vermindert afval en stimuleert hergebruik.

Ontwerpmethode die streeft naar een balans tussen de uitgestoten en gecompenseerde CO2-emissies van een gebouw.

Een economisch systeem gericht op het elimineren van afval en vervuiling, het behouden van producten en materialen in gebruik, en het herstellen van natuurlijke systemen.

BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) is een duurzaamheidsbeoordelingsmethode voor gebouwen. Het evalueert de milieuprestaties van een gebouw op basis van factoren zoals energiegebruik, waterbesparing, vervuiling, materialen en ecologische impact.

Een bouwteam in de architectuur is een samenwerkingsvorm waarbij de opdrachtgever, architect, aannemer en andere specialisten al vroeg in het ontwerpproces samenwerken.

De bouwschil is de grens tussen de binnenzijde van een gebouw en de buitenwereld en omvat de begane vloer, de buitenmuren, de ramen, de deuren en het dak. In passiefbouw moet de bouwschil ononderbroken geïsoleerd en luchtdicht worden gemaakt.

Bioklimatisch ontwerpen is een ontwerpbenadering die gebouwen en infrastructuur afstemt op het lokale klimaat om het energieverbruik te minimaliseren en het binnencomfort te optimaliseren.

Een bouwmethode waarbij gebruik wordt gemaakt van natuurlijke, duurzame en gezonde materialen met minimale ecologische impact.

Biobased bouwmaterialen zijn materialen die afkomstig zijn van hernieuwbare, natuurlijke bronnen zoals planten, bomen en andere organische grondstoffen.

Adaptief ontwerp is een ontwerpbenadering die zich richt op flexibiliteit en veerkracht, zodat gebouwen, infrastructuur en systemen kunnen inspelen op veranderingen en onvoorziene omstandigheden, zowel op korte als lange termijn.